Wie de nationaliteit heeft van een EU-land, Noorwegen, Liechtenstein, IJsland of Zwitserland kan zonder tewerkstellingsvergunning in Duitsland werken. Hebt u die niet, dan moet uw Duitse werkgever een tewerkstellingsvergunning hebben. Ook als u in Nederland blijft wonen. Als u gehuwd bent met een EU-burger en in Duitsland gaat wonen, dan mag u ook in Duitsland werken. Voor bepaalde overheidsfuncties geldt dat u de Duitse nationaliteit moet hebben.
Als u in Duitsland werkt, gelden voor u dezelfde arbeidsvoorwaarden (arbeidsrecht, CAO etc.) als voor Duitse werknemers.
Het is mogelijk om drie maanden met behoud van uw Nederlandse werkloosheidsuitkering in Duitsland te verblijven of te wonen om daar werk te zoeken. Mits u voldoet aan de volgende voorwaarden, u moet:
U blijft tijdens het ontvangen van de Nederlandse werkloosheidsuitkering sociaal verzekerd in Nederland. Keert u binnen de periode van 3 maanden terug naar Nederland dan wordt de Nederlandse werkloosheidsuitkering voortgezet. Komt u binnen 6 maanden nadat uw uitkering is gestopt weer in Nederland wonen, dan krijgt u weer uw Nederlandse WW-uitkering als u daar nog recht op heeft. U moet zich hiervoor wel onmiddellijk melden bij UWV. Meer informatie over werk zoeken met behoud van een Nederlandse werkloosheidsuitkering vindt u op de website van UWV.
Dan kunt u aanspraak maken op een Duitse werkloosheidsuitkering als u in Duitsland woont. Vraag dan via UWV het PD U1-formulier aan.
U bent een ‘grensarbeider’ als u voor uw Duitse werkgever in Duitsland werkt en minstens een keer per week terugkeert naar uw woonplaats in Nederland. Keert u niet elke week naar huis, dan bent u een niet-grensarbeider. Dit verschil is alleen van belang in het geval u werkloos wordt. U kunt slechts in één land wonen. Een ‘zweiter Wohnsitz’ wordt beschouwd als ‘verblijven’.
U bent een ’gedetacheerde werknemer’ of ‘expat’ als u door uw in Nederland gevestigde werkgever tijdelijk wordt uitgezonden naar Duitsland.
Over gelijktijdig werken in meerdere landen: raadpleeg altijd www.go-euregio.eu, www.svb.nl en uw Duitse Krankenkasse.
Voor de belastingheffing gelden andere regels. Voor de sociale zekerheid geldt dat u slechts in één land sociaal verzekerd kunt zijn. Voor de belastingheffing geldt dat u in meerdere landen belast kunt worden. Dit leidt overigens nooit tot dubbele belastingheffing. Raadpleeg daarvoor de belastingdienst.
Werkt u als geringfügig Beschäftigte – een zogenaamde mini-job van €450 – in Duitsland, dan kan dat zeer nadelig zijn omdat u dan niet verplicht verzekerd bent voor de ziektekostenverzekering en u een heel laag pensioen opbouwt. Dit geldt ook als u een Nederlandse uitkering / pensioen ontvangt en gelijktijdig een mini-job uitoefent in Duitsland. U kunt zich dan wel vrijwillig AOW / Anw verzekeren. Voor de ziektekosten bent u aangewezen op een Duitse particuliere of vrijwillig verplichte ziektekostenverzekering. U bent niet meer Zvw / AWBZ-verzekerd. Over dit punt bestaat discussie, mogelijk blijft u voor de ziektekosten ‘gewoon’ Nederlands verzekerde. Bent u naast die Duitse mini-job nog in Nederland werkzaam, dan moet uw Duitse werkgever premies sociale verzekeringen afdragen over het Duitse loon aan de Nederlandse belastingdienst.
Bij internationale chauffeurs, ambtenaren en personen met een Nederlandse uitkering / pensioen, die in Duitsland (deeltijd) werken, kunnen zich ook problemen voordoen.
Ontvangt u een Duitse uitkering / pensioen en u werkt in Nederland, dan kunt u zich niet laten vrijstellen voor de verzekeringsplicht AOW / Anw en AWBZ / Zvw.
Over het in Duitsland verdiende loon bent u als grensarbeider belastingplichtig in Duitsland als u uw werkzaamheden op het grondgebied van Duitsland uitoefent. Dat is vastgelegd in het belastingverdrag tussen Nederland en Duitsland. Werkt u voor uw Duitse werkgever in Nederland of in een ander land dan Duitsland, dan bent u over die dagen meestal vanaf de eerste werkdag belastingplichtig in Nederland.
Werkt u als internationaal chauffeur voor een Duits bedrijf dan gelden er afwijkende regels. U wordt dan alleen voor de dagen die u in Duitsland werkt in Duitsland belast. Voor de dagen die u in Frankrijk, Oostenrijk, Nederland etc. rijdt, wordt u in Nederland belast.
Duitse wettelijke uitkeringen (ziekengeld, werkloosheidsuitkering, Renten) worden in Nederland belast, tenzij deze uitkeringen hoger zijn dan € 15.000,- bruto op jaarbasis, dan worden ze in Duitsland belast. Het Duitse Elterngeld wordt in Nederland belast.
De Duitse werkgever draagt de loonbelasting af aan de Duitse belastingdienst (Finanzamt). U hoeft geen Kirchensteuer in Duitsland te betalen. Wel wordt er Solidaritätszuschlag ingehouden.
In Nederland zult u aangifte moeten doen. Het in Duitsland verdiende loon zult u moeten omrekenen naar Nederlands fiscaal inkomen. Hoe dit moet, vindt u op de website van de Nederlandse Belastingdienst. In Nederland wordt u vrijgesteld van inkomstenbelasting over het Duitse loon omdat u elders – d.w.z. in Duitsland – belast wordt. Als u verder geen Nederlands inkomen heeft dan zult u in Nederland geen belasting hoeven te betalen. Er bestaat geen recht op Nederlandse heffingskortingen. Ook niet voor de niet-werkende partner zonder of met een gering inkomen.
Raadpleeg het GWO (Grensoverschrijdend Werken en Ondernemen).
Als er sprake is van een fiscale partner die in Nederland werkt, kan de hypotheekrente bij de fiscale partner in aftrek worden gebracht. De partner dient uiteraard wel voldoende inkomen te genieten.
Als de fiscale partner de hypotheekrente aftrekt kan dit overigens toch nog nadelig uitwerken. Als uw fiscale inkomen namelijk meer is dan circa € 56.000 zou u in Nederland de hypotheekrenteaftrek tegen 52% effectueren. Als het inkomen van de fiscale partner minder is dan € 56.000 heeft de aftrek een teruggave van maximaal 42% tot gevolg. Dit betekent dat de teruggave 10% lager uitkomt!
NB: vanaf 1 januari 2014 wordt de aftrek van de hypotheekrente tegen 52% jaarlijks verminderd met 0,5%.
Als het inkomen van de fiscale partner minder dan € 20.000 is, betekent de aftrek van hypotheekrente een teruggave van maximaal 36,25% en is het nadeel nog groter!
Het is dus van groot belang of er een fiscale partner is die Nederlands inkomen geniet en of het inkomensverschil niet te groot is. Als hiervan wel sprake is kunt u de hypotheekrente wellicht beter in aftrek brengen bij uzelf.
Het is uiteraard ook mogelijk om de hypotheekrenteaftrek in de eigen aangifte mee te nemen als u slechts gedeeltelijk in Duitsland werkt (al dan niet via een salary split) en u daarnaast Nederlands inkomen geniet.
Doorschuifregeling
Als u uitsluitend in Duitsland werkt, is uw inkomen ter belastingheffing aan Duitsland toegewezen. Dit betekent dat aftrekposten (zoals de hypotheekrenteaftrek) voor u niet tot een belastingvoordeel leiden. Voor dit soort situaties kent de Nederlandse belastingwetgeving de doorschuifregeling. De niet benutte aftrekpost wordt door de belastingdienst jaarlijks vastgesteld en kan worden gebruikt in een toekomstig jaar waarin u in Nederland belastbaar box 1-inkomen geniet.
Een voorbeeld. Uw Duitse looninkomen bedraagt € 35.000 per jaar. De aftrekpost in verband met de Nederlandse eigen woning bedraagt – stel – € 5.000. Omdat de hypotheekrenteaftrek door het Duitse looninkomen geen belastingvoordeel met zich meebrengt, reserveert u de aftrekpost. Uw in de toekomst over Nederlands inkomen in box I te betalen belasting wordt dan alsnog verminderd door een aftrek ter voorkoming van dubbele belasting te verlenen voor alle in het verleden gereserveerde bedragen. De aftrek van hypotheekrente betekent dan een belastingteruggave.
Nadeel is dat het nog vele jaren kan duren voordat de hypotheekrenteaftrek uiteindelijk een voordeel met zich brengt.
Ander nadeel is dat de reservering uitsluitend ziet op de inkomstenbelasting en niet op de premies volksverzekeringen, die een belangrijk deel uitmaken van onze belastingtarieven. Dit kan worden verduidelijkt met een voorbeeld. Als de hiervoor genoemde belastingplichtige zeven jaar in Duitsland heeft gewerkt (en dus een reservering heeft van 7 * € 5.000 = € 35.000) en vervolgens in Nederland gaat werken en ook weer € 35.000 looninkomen heeft werkt dit als volgt uit. Over een inkomen tot circa € 20.000 is de inkomstenbelastingteruggave – uitgaande van de huidige belastingtarieven – 5,10%, over het restant 10,85%. Ofwel een teruggave van ruim € 2.500. Er wordt geen teruggave verleend over het aandeel van de premies van 31,15%!
Als u in genoemde jaren uitsluitend in Nederland belastingplichtig zou zijn geweest, zou de jaarlijkse teruggave 42% van € 5.000 = € 2.100 bedragen! In een periode van zeven jaar dus € 14.700. Een groot verschil met de genoemde teruggave van in totaal € 2.500. De doorschuifregeling heeft dus niet altijd het gewenst effect. Dit nog afgezien van het rentenadeel als gevolg van het feit dat de aftrekpost pas in de toekomst tot een teruggave leidt.
Compensatieregeling
Tussen Nederland en Duitsland is een nieuw belastingverdrag gesloten. Naar verwachting treedt dit verdrag op 1 januari 2016 in werking. Onderdeel van het nieuwe belastingverdrag is de compensatieregeling. Deze is van toepassing bij wonen in Nederland en een dienstbetrekking in Duitsland en geldt ook voor de directeur-grootaandeelhouder.
De Nederlandse belastingdienst verleent een compensatie voor de aftrekpost die niet direct leidt tot een teruggaaf, zoals de hypotheekrenteaftrek. De Duitse belastingheffing mag worden verrekend als ware er sprake van Nederlandse loonbelasting / premies volksverzekeringen. Effectief betekent dit dat u een teruggave ontvangt als gevolg van de aftrekpost. In de Nederlandse aangifte inkomstenbelasting kunt u verzoeken om de compensatie. De Nederlandse belastingdienst keert deze vervolgens uit.
De compensatie is gelijk aan de daadwerkelijk betaalde Duitse belastingen en premies, verminderd met de heffing die u verschuldigd zou zijn als het inkomen in Nederland zou zijn verdiend. Eenvoudigweg: Nederland verleent een teruggave vanwege het niet kunnen effectueren van de aftrekpost (hypotheekrenteaftrek).
Duitse premies kunnen echter alleen meegenomen worden voor zover deze vergelijkbaar zijn met Nederlandse premies. En daar zit het probleem van de regeling: volgens de Nederlandse belastingdienst zijn slechts enkele premies vergelijkbaar en dus verrekenbaar. Omdat de premies een groot deel uitmaken van de Nederlandse belastingtarieven betekent dit dat het aandeel van de niet verrekenbare premies geen teruggave tot gevolg heeft! Deze regeling is daardoor niet altijd voordelig. Want: gebruik maken van de compensatieregeling betekent dat u geen gebruik meer kunt maken van de hiervoor genoemde doorschuifregeling. Of het meenemen van de aftrekpost bij de partner. De regeling is dus niet per definitie voordelig.
Steeds dient u te (laten) beoordelen welke toepassing in uw specifieke geval het meeste voordeel met zich brengt.
De Duitse kinderbijslag vraagt u zelf aan bij de Agentur für Arbeit: Familienkasse Rheinland-Pfalz, Hafenstrasse 18, 66111 Saarbrücken, telefoon: 00496819443250. In deze brochure vindt u meer informatie.
Als grensarbeider betaalt u de premies voor de Rentenversicherung (arbeidsongeschiktheid, ouderdom en overlijden), de Arbeitslosenversicherung (werkloosheid), de Krankenversicherung (ziektekosten en ziekengeld) en de Pflegeversicherung.
De werknemer en de werkgever betalen beiden ca. 20%. De werkgever betaalt daarnaast ook nog de premie voor de Unfallversicherung (arbeidsongevallen en beroepsziekten). In tegenstelling tot Nederland bestaan er in Duitsland minder bovenwettelijke regelingen zoals bedrijfspensioenregelingen. De premies voor de Duitse sociale zekerheid worden geïnd door de Krankenkassen.
(1) Van de bovengenoemd percentages betaalt de werknemer de helft. De premies voor de Unfallversichering worden volledig door de werkgever betaald.
(2) Verdient u meer dan de maximumpremiegrens, dan wordt van dat gedeelte van het loon geen premie meer geheven. Verdient u meer dan € 56.250 dan moet u zich particulier of vrijwillig verplicht verzekeren tegen ziektekosten en ziekengeld. Dit geldt ook voor de Pflegeversicherung.
Krankenkassen mogen maximaal 1,1% meer premie vragen. Veel Krankenkassen doen dit, waardoor het premiepercentage 15,7% is.
(3) Kinderloze verzekerden moet 0,25 % extra premie betalen.
(4) Verdient u meer dan de maximumpremiegrens, dan wordt van het gedeelte van het loon dat boven € 6.200 per maand ligt, geen premie meer geheven. Deze grens geldt voor de oude Bundesländer inclusief West Berlijn.
Informatie over sociale zekerheid vindt u op de website van het Bundesministerium für Arbeit und Soziales.
Duitsland kent vanaf 1 januari 2015 ook een wettelijk minimumloon ter hoogte van € 8,50 bruto per uur. Er bestaat geen wettelijke vastgestelde vakantiebijslag op nationaal niveau. De hoogte van het loon, de vakantiebijslag (Urlaubsgeld) en andere betalingen (Jahressonderzahlungen, bijvoorbeeld een dertiende maand) zijn geregeld in de CAO’s (Tarifverträge). Dit geldt ook voor toeslagen en overwerkvergoedingen.
Als grensarbeider bent u verplicht verzekerd in Duitsland als u minder dan € 56.250 per jaar verdient. U betaalt dan de wettelijke premies voor de Duitse Krankenversicherung en Pflegeversicherung. De Krankenversicherung is niet alleen een verzekering tegen ziektekosten (Sachleistungen) maar ook een ziekengelduitkering (Geldleistungen). U mag in Duitsland zelf uw Krankenkasse kiezen.
Verdient u meer dan € 56.250 dan kunt u zich (voortgezet) vrijwillig verzekeren bij een gesetzliche Krankenkasse of bij een particuliere verzekeraar (Privatversicherung). U zult zich dan niet alleen moeten verzekeren tegen ziektekosten maar ook een ziekengeldverzekering (Krankentagesgeldversicherung) moeten afsluiten. In het geval u particulier verzekerd bent, ontvangt u van uw werkgever een Zuschuss voor deze Krankenversicherung. Het is niet mogelijk om in Nederland (vrijwillig) Zvw / WLZ-verzekerd te blijven.
Soms is het mogelijk om in Nederland een particuliere polis af te sluiten. Een particuliere verzekering is voor de meeste Nederlanders (zowel in Nederland als in Duitsland) geen verstandige keuze omdat u geen gebruik kunt maken van de Nederlandse WLZ en Nederlandse zorgverzekering.
Als u ziek wordt, neem dan de volgende stappen:
Allereerst meldt u zich ziek bij uw werkgever op uw eerste ziektedag. Geef hierbij uw verzekeringsnummer door. Vergeet daarnaast u ziek te melden bij UWV (0900-9294). Geef daarbij de volgende gegevens door:
Ga naar de afspraak met de verzekeringsarts van UWV. Van tevoren krijgt u een bevestiging van de afspraak, vergeet deze niet door te geven aan uw werkgever. UWV geeft uw ziekmelding door aan uw Duitse Krankenkasse.
Uiteraard kunt u hierover andere afspraken maken met uw werkgever.
Kijk voor meer informatie over wat te doen als u ziek wordt op de website van UWV.
